เกร็ดความรู้ด้านศาสนพิธีเรื่อง “การแสดงตนเป็นพุทธมามกะ” โดย น.ท.สมปอง วัฒนกูล อศจ.บก.รร.นร.
การแสดงตนเป็นพุทธมามกะ โดย น.ท.สมปอง วัฒนกูล อศจ.บก.รร.นร.
คำว่า “พุทธมามกะ” แปลตามศัพท์ว่า “ผู้ถือพระพุทธเจ้าว่าเป็นของเรา” ขยายความว่า ผู้รับเอาพระพุทธเจ้าเป็นของตน, ผู้ประกาศตนว่าเป็นผู้นับถือพระพุทธศาสนา
พิธีแสดงตนเป็นพุทธมามกะนั้น สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส ได้ทรงเรียบเรียงตั้งเป็นแบบไว้ในวโรกาสที่พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดจะส่งเจ้านายคณะหนึ่งออกไปศึกษาในทวีปยุโรป ด้วยเกรงว่าจะเปลี่ยนใจไปนับถือศาสนาอื่น จึงได้เกิดเป็นประเพณีนิยมแสดงตนเป็นพุทธมามกะสืบต่อกันมา โดยจัดทำในกรณีต่าง ๆ โดยเฉพาะ ดังนี้
- เมื่อบุตรหลานพ้นวัยทารก อายุ ๑๒-๑๕ ปี
- เมื่อจะส่งบุตรหลายไปอยู่ในถิ่นที่มิใช่ดินแดนของพระพุทธศาสนา
- โรงเรียนประกอบพิธีให้นักเรียนที่เข้าศึกษาใหม่ในแต่ละปีเป็นหมู่คณะ
- เมื่อบุตรผู้เคยนับถือศาสนาอื่นต้องการประกาศตนเป็นผู้นับถือพระพุทธศาสนา
สำหรับในกองทัพเรือ ได้กำหนดให้มีพิธีปฏิญาณตนเป็นพุทธมามกะเป็นประจำทุกปี โดยจะกำหนดให้หน่วยขึ้นตรงกองทัพเรือทุกหน่วยมีการประกอบพิธีในช่วงก่อนเทศกาลเข้าพรรษาประมาณ ๗ วัน โดยกำลังพลที่เข้าร่วมพิธีคือกำลังพลที่ได้รับการบรรจุเข้ารับราชการใหม่ในกองทัพเรือ ทั้งนี้ นอกจากจะเป็นการย้ำให้สำนึกในความเป็นชาวพุทธที่มีความบริสุทธิ์งดงามทั้งกายและใจแล้ว ยังเป็นการสืบทอดและรักษาประเพณีนิยมที่มีมาแต่โบราณกาลอีกด้วย