๒. นกหวีดเรือ
คำแนะนำการใช้นกหวีดเรือ
ก. นกหวีดสัญญาณที่ใช้อยู่ในเรือใหญ่นั้น ต่อไปนี้จะให้ชื่อว่า นกหวีดเรือ และนกหวีดชนิดนี้จะไม่ใช้สัญญาณอื่นทั่วไป คงใช้แต่เป็นเสียงสัญญาณประจำ ซึ่งมีกำหนดอยู่ตามข้อบังคับบ้างแล้ว และจะได้กำหนดเพลงเสียงสัญญาณและที่ใช้ไว้ต่อไปในโน้ตนั้น
ข. ลักษณะของ นกหวีดเรือ นั้น ต้องใช้นกหวีดที่ลักษณะตอนต้นเป็นปลอดลมยาวและเล็ก และตอนสุดนั้นต้องมีที่อุ้มเสียงแต่ไม่มีลูกกลิ้งซึ่งจะทำให้เสียงครวญดังในรูปนี้
รูปแสดง นกหวีดเรือ
ค. วิธีที่จะจับนกหวีดชนิดนี้เป่า จะต้องจับที่ตอนท้ายของนกหวีดนั้นด้วยมือขวาและกำมือโปร่ง ๆ ปลายนิ้วกลางอยู่ประมาณเหนือช่องลมเล็กน้อยเพื่ออุ้มเสียงนกหวีดให้ทุ้มลงและเบาแรงที่จะเป่าด้วย
ง. การที่จะทำเสียงนกหวีดให้เป็นเสียงสูง หรือเสียงต่ำ นั้น ให้ใช้นิ้วกลาง และในอุ้งโปร่งของมือนั้นประกอบด้วยแรงลมที่จะเป่า คือ
๑) ถ้าจะให้เสียงสูง (วิ๊ด. . . ) ให้เอานิ้วกลางกดที่เหนือช่องลม และกำมือเข้าให้ชิดแต่ไม่ให้แน่นเกินไป แล้วเป่าตะเบ็งลมให้แรง เสียงนกหวีดก็จะเป็นเสียงสูง
๒) ถ้าจะให้เป็นเสียงต่ำ ก็ให้เปิดนิ้วกลางและคลายมือให้โปร่งออก และเป่าแต่ธรรมดาเสียงนั้นก็จะเป็นเสียงต่ำ และเสียงสัญญาณของนกหวีดเรือก็คงใช้อยู่ ๒ เสียงเท่านี้ นอกจากนี้ในเสียงสูงและต่ำแล้ว มีเสียงครวญหรือสั้น ๆ คล้ายครวญอยู่ในเสียงสูงและต่ำนั้นอีกชั้นหนึ่ง แต่วิธีนี้ใช้ทำด้วยปลายลิ้นสะบัดให้เป็นเสียงครวญและตอดให้เป็นเสียงสั้น ๆ ส่วนเสียงที่เปิดมือหมดแล้วเป่าคงเป็นเสียงกลาง
การทำเสียงนี้ ซึ่งกำหนดว่าให้เอานิ้ววางอย่างไรเป็นเสียงใดนั้น ข้อสำคัญก็ต้องแล้วแต่ความชำนาญและเหมาะมือเป็นใหญ่
จ) การใช้มือจับนกหวีดเป่านั้น ควรจะใช้ชำนาญใช้ได้ทั้งซ้ายและขวา เว้นแต่การเป่า ธงขึ้น ธงลง เกียรติยศ รับและส่งนายทหารขึ้น – ลงเรือ ซึ่งเพลงเหล่านี้ให้ใช้มือขวาเสมอ
แบบฝึกนกหวีดเรือ
ก. ยืนเป่านกหวีด
๑) ยืนตรง อกตั้งผึ่งผาย มือซ้ายกำหลวม ๆ ไขว้หลังอยู่ประมาณแนวเข็มขัด มือขวาจับนกหวีด มี ๔ เพลง
ก) ธงขึ้น
ข) ธงลง
ค) นายทหารขึ้นเรือ
ง) นายทหารลงเรือ
๒) ยืนถ่างขาเล็กน้อยพองาม ลำตัวตรง อกตึงผึ่งผาย มือซ้าย (ขวา) กำหลวม ฯ ไขว้หลังอยู่ประมาณแนวเข็มขัด มี ๑๔ เพลง
ก) ปลุก
ข) เลิกงานเก็บกวาด
ค) ประกาศ
ง) หะเบสนิดหน่อย
จ) หะเรียนิดหน่อย
ฉ) หะเบส
ช) หะเรีย
ซ) นอน
ฌ) ผูกหรือหหยุด (โฮ)
ญ) รับประทานอาหาร
ฎ) เลิกฝึกหัดศึกษา
ฏ) ดึงตึง
ฐ) ปล่อย
ฑ) แถว ๐๘๓๐
เครื่องหมายเสียงสัญญาณนกหวีดเรือ